Miss.Tic - À la vie, à l'amor - Kunst in de stad, poëtica van de revolte (1985-2022)

Als pionier van de Franse stadskunst is ze bovenal een dichteres in de stad. Al meer dan veertig jaar gebruikt ze spuitverf op muren, doeken en metalen platen om een literair, maatschappelijk en filosofisch project te creëren.

"De wanorde van graffiti vangen in het vergankelijke / de eeuwige uitdaging van het bestaan".
Dit is een van de eerste aforismen die Miss.Tic begin jaren 1980 op de muren van Parijs schreef, en misschien wel degene die haar werk het best beschrijft: het verlangen om te bestaan, voortdurend vernieuwd, het duizelingwekkende samenspel van tijd, spoor en vergankelijkheid, het voortdurend in vraag stellen, op de muren van onze steden, van onze bestaanswijze.
Miss.Tic, een sleutelfiguur in de Franse stencilbeweging en een product van het straattheater, is in de eerste plaats dichteres. Ze gebruikt spuitverf om een literair, maatschappelijk en filosofisch project te creëren in het hart van het stadsleven. Al veertig jaar hamert ze op dezelfde ideeën - geen idealen / alleen hoge ideeën, schrijft ze - door middel van een drieluik dat altijd herkenbaar is, maar steeds vernieuwd wordt: aforisme, figuur, handtekening.
Hoewel Miss.Tic, die in mei 2022 overleed, een van de pioniers van de urban art in Frankrijk was, beperkte ze zich daar niet toe. De kunstenares uitte haar woede, haar verlangens, haar humor, haar drang om te bestaan door middel van een proteïsche praktijk, binnen en buiten, in de stad en vervolgens in galeries, op muren, doek, papier, zijde of plaatmetaal. Maar tot het einde zal de straat de bevoorrechte plaats blijven voor een manier van expressie, tentoonstelling en volksopvoeding die direct toegankelijk is - voor haar en voor het publiek.
Haar werk is intiem en bij uitstek politiek en ademt een sfeer van revolte. Onder haar luchtige, soms provocerende houding stelt Miss.Tic serieuze, diepgaande vragen, moedigt ze twijfel, verheffing, verbeelding en verlangen aan. De kern van haar werk is taal, de kracht van woorden en de macht van het gesproken woord in een ongelijke en gewelddadige samenleving die ze graag wil veranderen. Voor haar is poëzie zowel een strijdmiddel als een prisma voor het lezen van de stad, de stad en het bestaan zelf. In het hart van een openbare ruimte - en een kunstgeschiedenis - die gedomineerd wordt door mannen, brengt Miss.tic het lichaam in het spel: het lichaam van de kunstenaar, allereerst in actie in de stad, en de lichamen die ze vertegenwoordigt, meestal vrouwenlichamen, genormaliseerde lichamen, gekaapt van de pagina's van vrouwenbladen of reclamemedia waarvan ze de formele en retorische codes overneemt.
Decennialang stelde de kunstenares, in een sprong van het illegale naar het legale, de vraag van het centrum (de straat, de mensen, de stad als openluchtmuseum) en de marge (de 'elite' van de hedendaagse kunst, haar witte neongalerijen en onfatsoenlijke prijzen). Als bij uitstek populaire kunstenaar belichaamt ze een vorm van Parijse anti-snobisme en heeft ze met veel moeite een centrale plaats verworven in een kunstgeschiedenis die nog geschreven wordt, een geschiedenis die ongecompliceerd, inclusief en gedurfd is en waaraan deze tentoonstelling een bijdrage wil leveren.
Wat is er welsprekender dan een eerste monografie en een postume tentoonstelling in het Palais des Papes, in Avignon, voor een vrouw die nooit ophield de poëtische kracht van plaatsen te vieren, het volk te verkiezen boven de elite, de gevestigde orde te tarten en te overschrijden? Een laatste provocatie misschien, een laatste tegengeluid tegen geschiedenis en macht, op een plek van politieke, religieuze en militaire macht die een populair symbool van cultuur, spektakel en feest is geworden.

Camille Lévy-Sarfati
Januari 2024

Minder weergeven